Ένας πίνακας ζωγραφικής δεν είναι μόνο χρώματα και σχέδια. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Μπορεί να μας κάνει να σκεφτούμε διαφορετικά; Φυσικά! Γίνεται να μας συγκινήσει, να μας κινητοποιήσει, να μας βοηθήσει ακόμη και να δούμε τα πράγματα αλλιώς! Η τέχνη δεν είναι μόνο όμορφη, αποτελεί είναι εργαλείο μάθησης και ενδοσκόπησης. Και νέα έρευνα το επιβεβαιώνει.
Η δημόσια τέχνη επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον περιβάλλοντα χώρο και σύμφωνα με έρευνα που έχει δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό British Journal of Psychology έχει μεγάλη επίδραση στο κοινό στο οποίο εκτίθεται.
Βέβαια, αυτό δεν συμβαίνει κάποιες φορές, γιατί δεν είμαστε έτοιμοι να αφεθούμε. Η συναισθηματική εμπλοκή είναι το «κλειδί» για την ενεργοποίηση της δυνατότητας που έχει η τέχνη να ανοίγει νέους δρόμους σκέψης στον ανθρώπινο νου.
Η τέχνη διδάσκει
Στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, παρουσιάστηκαν νέα ευρήματα που δείχνουν ότι η πραγματική επίδραση της τέχνης δεν βρίσκεται μόνο στο ίδιο το έργο, αλλά στον δραστήριο τρόπο με τον οποίο το αντιλαμβάνεται ο εκάστοτε παρατηρητής.
Ο καθένας μπορεί να δει κάτι με άλλο μάτι, να το ερμηνεύσει διαφορετικά, να θυμηθεί κάτι δικό του, να νιώσει ένα συναίσθημα, που μπορεί να μην αισθανθεί ο διπλανός του. Έχει να κάνει με την προσωπικότητα, τα βιώματα, τον χαρακτήρα και βέβαια και με το πόσο έτοιμοι είμαστε να πάμε ένα βήμα πιο πέρα.
Όταν οι ερευνητές ζήτησαν από θεατές να περιγράψουν έργα που θυμούνται, διαπίστωσαν ότι αυτά ήταν συνδεδεμένα με έντονη συγκέντρωση, σωματική επίγνωση και προσωπικές συσχετίσεις. Το σημαντικό δεν είναι μόνο τι βλέπουμε, αλλά πώς το βλέπουμε και πως -έστω και νοητικά- συμμετέχουμε ενεργά σε αυτό.
Από το συναίσθημα στη γνώση
Το δεύτερο σημαντικό μάθημα αφορά στη συναισθηματική ενεργοποίηση. Οι ερευνητές ανέλυσαν τις συναισθηματικές συνέπειες που έχει η τέχνη. Αυτές περιλαμβάνουν:
- Θετικά συναισθήματα: χαρά, ηρεμία, ενδιαφέρον, ενσυναίσθηση
- Προκλητικά στοιχεία: αίσθηση ανησυχίας, οργής, αποστροφής
- Μεταμορφωτικές εμπειρίες: Έμπνευση, ένωση, επέκταση των ορίων της νόησης
Όταν ένα έργο μπορεί να μας προκαλέσει έντονα συναισθήματα, όπως συγκίνηση ή ακόμη και αμφιβολία, τότε μπορούμε να το σκεφτούμε βαθύτερα και να ανακαλύψουμε νέες ιδέες, είτε για τον εαυτό μας, είτε για τον κόσμο γύρω μας.
Κάτι που μας ιντριγκάρει, που θέλουμε να το συζητήσουμε, που βρίσκουμε σε αυτό ενδιαφέροντες συμβολισμούς, ενισχύει τη δυνατότητά μας να έχουμε κριτική σκέψη, να μετατρέπουμε το συναίσθημά μας σε γνώση. Ενισχύει, επίσης, την ανοιχτομυαλιά μας και την κατανόηση μας απέναντι στο διαφορετικό.
Η τέχνη και η αντίληψη του χώρου
Σε μια μελέτη στη Φιλαδέλφεια, οι συμμετέχοντες είδαν είτε δημόσιους τοίχους με πολύχρωμες τοιχογραφίες, είτε απλούς τοίχους στην ίδια γειτονιά. Μετά αξιολόγησαν την περιοχή, ως προς τον θόρυβο, την καθαριότητα και την ασφάλεια.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, στις πιο ευκατάστατες περιοχές οι τοιχογραφίες έκαναν την γειτονιά να φαίνεται πιο ήσυχη και καθαρή, ενώ σε μικρότερης οικονομικής ισχύος περιοχές έδωσαν την αίσθηση ότι ήταν πιο ασφαλείς και φιλόξενες. Έτσι, διαπιστώθηκε ότι η δημόσια τέχνη όχι μόνο προκαλεί συναισθήματα, αλλά διαμορφώνει και την αντίληψη του τόπου στο οποίο φιλοξενείται.
vita.gr
