Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το overthinking πρόκειται ουσιαστικά για δύο συνήθειες που «παίζουν» σε επανάληψη: «ξαναζούμε» το παρελθόν και «προβάρουμε» το μέλλον. Και οι δύο πηγάζουν από την αδυναμία του νευρικού συστήματος να χαλαρώσει, αν δεν νιώσει βεβαιότητα. Έτσι, το μυαλό συνεχίζει την ανάλυση πολύ μετά το αρχικό γεγονός, επιστρέφοντας στην ίδια εμπειρία ξανά και ξανά.
Κάτω από αυτό το μοτίβο υπερανάλυσης κρύβεται συχνά η αίσθηση ότι κάτι έχει μείνει ανολοκλήρωτο ή άλυτο. Όταν ένα συναίσθημα είναι δυσάρεστο, οι σκέψεις μπορεί να προσφέρουν ένα πιο «ασφαλές καταφύγιο». Αυτό που αρχίζει όμως, ως μια αυθόρμητη προσπάθεια αυτοπροστασίας, με τον καιρό μετατρέπεται σε έναν μηχανισμό αντιμετώπισης που τελικά μας «μπλοκάρει» αντί να μας βοηθά.
Πώς θα κάνετε το overthinking να λειτουργεί υπέρ σας
Μετατρέψτε την υπερβολική σκέψη σε οργάνωση
Όταν οι σκέψεις φαίνονται να έχουν κολλήσει σε ένα φαύλο κύκλο, ο γρηγορότερος τρόπος για να τις απελευθερώσουμε είναι να τις εξωτερικεύσουμε. Για αυτό θα μπορούσατε να δοκιμάσετε να τις γράψετε σε ένα χαρτί ή να τις μετατρέψετε σε απλές ερωτήσεις, όπως «Τι προσπαθώ πραγματικά να καταλάβω;» ή «Ποιο είναι ένα μικρό βήμα που μπορώ να κάνω;». Συχνά τέτοιες κινήσεις είναι αρκετές για να «ξεκαθαρίσει» το τοπίο.
Αντί για «Κι αν…;», δοκιμάστε το «Και μετά…;»
Ένας από τους βασικούς λόγους που τα ατελείωτα «κι αν…;» και τα υποθετικά σενάρια καταλαμβάνουν τόσο χώρο στο μυαλό μας είναι ότι η εκκρεμότητα τροφοδοτεί την αμφιβολία. Όσο κάτι μένει ανοιχτό, συνεχίζουμε να το σκεφτόμαστε. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να σταματήσει αυτός ο κύκλος είναι να συμπληρώσετε τα κενά.
Έτσι, η ερώτηση «Και μετά;» σας δίνει ένα τρόπο να ξεφύγετε από τις διαρκείς σκέψεις και τους συνεχείς υπολογισμούς.
Μετέτρεψε το overthinking σε διορατικότητα
Το overthinking γίνεται επιβλαβές όταν γυρίζει γύρω από τον ίδιο φόβο, αλλά μπορεί να γίνει εξίσου ισχυρό όταν κατευθύνεται προς τα εμπρός. Το μυαλό μας είναι φτιαγμένο να «προβλέπει» πιθανά μέλλοντα, ένα γνώρισμα που μπορούμε να αξιοποιήσουμε υπέρ μας.
Με απλά λόγια, αντιλαμβανόμαστε ένα ερέθισμα, φανταζόμαστε τι μπορεί να συμβεί, κάνουμε τα πλάνα μας γύρω από αυτό, κάνουμε ένα μικρό προπαρασκευαστικό βήμα και, όταν έρθει η στιγμή, αξιοποιούμε αυτή την προετοιμασία. Η πιο χαρακτηριστική εικόνα; Βγαίνετε από το σπίτι, βλέπετε σύννεφα βροχής, φαντάζεστε τι έρχεται και —σχεδόν αυτόματα— επιστρέφετε για να πάρετε ομπρέλα.
Όταν το μυαλό μας δημιουργεί πιθανά σενάρια, στην πραγματικότητα ακολουθεί τον εξελικτικό του σχεδιασμό. Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν πρέπει να το κάνει, αλλά αν αυτή η «προσομοίωση» οδηγεί κάπου χρήσιμα. Αν όχι, τότε ίσως είναι στιγμή να αναλάβουμε τον έλεγχο.
vita.gr
