Το να είμαστε ευγνώμονες μπορεί να μας βοηθήσει να συνδεθούμε περισσότερο με τους άλλους και να γίνουμε πιο γενναιόδωροι; Μια νέα έρευνα λέει πως ναι, μιας και, σύμφωνα με τα ευρήματά της, όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ευγνωμοσύνη, τείνουν να έχουν καλύτερη συνεργασία μεταξύ τους, ακόμη και όταν αυτό έχει προσωπικό κόστος.
Ευγνωμοσύνη και συνεργασία
Η μελέτη αποκαλύπτει, επίσης, ότι αυτή η αυξημένη συνεργασία συνδέεται με μεγαλύτερο συγχρονισμό της εγκεφαλικής δραστηριότητας μεταξύ των συνεργαζόμενων ατόμων, ένα φαινόμενο που φαίνεται να ενισχύεται με τον χρόνο.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Social Cognitive and Affective Neuroscience και βοηθούν να εξηγηθεί η ισχυρή κοινωνική λειτουργία της ευγνωμοσύνης στις ανθρώπινες σχέσεις.
Τι είναι η ευγνωμοσύνη;
Η ευγνωμοσύνη συνήθως γίνεται αντιληπτή ως ένα θετικό συναίσθημα που αναδύεται όταν κάποιος ωφελείται από την καλοσύνη κάποιου άλλου. Πέρα από αυτή την προσωπική εμπειρία, πολλοί ερευνητές τη θεωρούν ένα συναίσθημα που εξελίχθηκε για να βοηθά τους ανθρώπους να διαχειρίζονται κοινωνικές σχέσεις και να συνεργάζονται αποτελεσματικά. Πιστεύεται ότι παρακινεί το άτομο να ανταποδίδει πράξεις καλοσύνης και να διευκολύνει τη συνεργασία.
Οι επικεφαλής της εν λόγω έρευνας θέλησαν να επεκτείνουν αυτή την ιδέα. Σημείωσαν ότι προηγούμενες έρευνες μελετούσαν την ευγνωμοσύνη κυρίως μέσα από απλές, μεμονωμένες συναλλαγές. Στην παρούσα ανάλυση, λοιπόν, επιδίωξαν να διερευνήσουν αν η επίδραση της ευγνωμοσύνης επεκτείνεται σε διαφορετικούς τύπους συνεργασίας και πώς αυτή διαμορφώνει τη συμπεριφορά, όσο η αλληλεπίδραση εξελίσσεται.
Για τον σκοπό αυτό, σχεδίασαν πειράματα που εξέταζαν τη συνεργασία σε δύο διαφορετικά σενάρια. Το πρώτο σενάριο αφορούσε μια «κοστοβόρα» απόφαση, όπου η συνεργασία με τον σύντροφο σήμαινε απώλεια μιας μεγαλύτερης προσωπικής ανταμοιβής. Το δεύτερο ήταν ένα «μη κοστοβόρο» σενάριο που απαιτούσε ακριβή συγχρονισμό συμπεριφοράς, όπου η επιτυχία ήταν κοινή και δεν υπήρχε κίνητρο για αθέτηση της συνεργασίας.
Η έρευνα
Η μελέτη περιέλαβε 93 ζευγάρια φοιτητριών που δεν γνωρίζονταν μεταξύ τους. Η χρήση μόνο γυναικών εξασφάλισε καλύτερο έλεγχο πιθανών διαφορών φύλου στη συνεργασία και την έκφραση συναισθημάτων. Τα ζευγάρια χωρίστηκαν τυχαία σε τρεις ομάδες: ευγνωμοσύνης, χαράς και ουδέτερη. Κάθε ζευγάρι συμμετείχε πρώτα σε μια διαδικασία που προκαλούσε το αντίστοιχο συναίσθημα.
Στην εργασία αυτή, οι συμμετέχουσες μοίραζαν ένα μικρό χρηματικό ποσό σε δύο γύρους. Στην ομάδα ευγνωμοσύνης, μία συμμετέχουσα πίστευε ότι η παρτενέρ της τής είχε δώσει γενναιόδωρα μεγαλύτερο μερίδιο, συνοδευόμενο από ένα ευγενικό μήνυμα. Στην ομάδα χαράς, το ίδιο χρηματικό όφελος αποδιδόταν από τον υπολογιστή, δημιουργώντας θετικό συναίσθημα χωρίς κοινωνική διάσταση. Στην ουδέτερη ομάδα, ο υπολογιστής μοίραζε τα χρήματα ισότιμα.
Το «Δίλημμα του Φυλακισμένου» και το «Κουμπί»
Μετά την πρόκληση των συναισθημάτων, οι συμμετέχουσες έπαιξαν δύο διαφορετικά παιχνίδια συνεργασίας ενώ καταγραφόταν η εγκεφαλική τους δραστηριότητα. Το πρώτο ήταν μια μορφή του «Διλήμματος του Φυλακισμένου», που μελετά την κοστοβόρα συνεργασία. Σε κάθε έναν από τους 30 γύρους, οι παίκτριες επέλεγαν ιδιωτικά είτε να «συνεργαστούν» είτε να «αθετήσουν». Η συνεργασία ωφελούσε περισσότερο και τις δύο, αλλά η αθέτηση έδινε μεγαλύτερη ατομική ανταμοιβή εάν η άλλη συνεργαζόταν.
Οι συμμετέχουσες έπαιρναν κατασκευασμένη ανατροφοδότηση ότι η παρτενέρ τους είχε αθετήσει λίγο πιο συχνά απ’ ό,τι οι ίδιες. Αυτό εξέταζε αν η ευγνωμοσύνη θα τις έκανε πιο ανεκτικές σε φαινομενική μη συνεργατική συμπεριφορά. Τα αποτελέσματα έδειξαν σαφή επίδραση της ευγνωμοσύνης. Τα ζευγάρια της ομάδας ευγνωμοσύνης πέτυχαν πιο συχνά αμοιβαία συνεργασία και είχαν λιγότερες περιπτώσεις αμοιβαίας αθέτησης σε σχέση με τις άλλες ομάδες.
Μετά το ψευδές αρνητικό feedback, οι ομάδες χαράς και ουδέτερη έγιναν λιγότερο συνεργατικές, ενώ η ομάδα ευγνωμοσύνης παρέμεινε σταθερή. Τα ερωτηματολόγια έδειξαν, επίσης, υψηλότερα επίπεδα ευγνωμοσύνης και εμπιστοσύνης προς την παρτενέρ, τα οποία συνδέονταν με μεγαλύτερη συνεργασία.
Το δεύτερο παιχνίδι ήταν ένα καθαρά συνεργατικό έργο χρονικού συγχρονισμού. Οι συμμετέχουσες έπρεπε να πατήσουν ένα κουμπί ακριβώς ταυτόχρονα για να κερδίσουν πόντους. Η επιτυχία εξαρτιόταν από την ικανότητα προσαρμογής στον ρυθμό της άλλης. Και εδώ, η ευγνωμοσύνη βελτίωσε την απόδοση. Η ομάδα ευγνωμοσύνης είχε υψηλότερο ποσοστό επιτυχούς προσαρμογής.
vita.gr
