Είναι σαφές ότι στο σύγχρονο πεδίο μάχης και στρατιωτικών επιχειρήσεων τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αποτελούν αναπόσπαστο μέρος και οι Ένοπλες Δυνάμεις σκοπεύουν να εντάξουν αυτά τα όπλα στην «φαρέτρα» τους υπό διάφορες μορφές και λειτουργίες.
Ειδικότερα, οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν βάλει σε εφαρμογή ένα σχέδιο για να ενσωματώσουν οπλικά και άλλων ειδών συστήματα σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη υψηλής αντοχής για να επεκτείνουν τις επιχειρησιακές δυνατότητές τους.
Σύμφωνα με πληροφορίες του OnAlert.gr, ο σχεδιασμός του ΓΕΕΘΑ προχωρά με άμεσα βήματα, ώστε σύντομα να προστεθούν στο ελληνικό οπλοστάσιο τα πρώτα οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UCAV) τύπου Heron. Οι διαβουλεύσεις βρίσκονται σε προχωρημένο επίπεδο με το σχετικό πρόγραμμα να προβλέπει δύο φάσεις υλοποίησης.
Πρώτη φάση: Απόκτηση δύο επιπλέον Heron και ενός νέου Σταθμού Ελέγχου (GCS), ο οποίος θα εγκατασταθεί, κατά πάσα πιθανότητα, στην Κρήτη. Και τα τέσσερα Heron δηλαδή τα δύο που ήδη διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία και τα επιπλέον δύο θα αναβαθμιστούν και θα πιστοποιηθούν σε οπλισμένη διαμόρφωση.
Δεύτερη φάση: Ο σχεδιασμός του ΓΕΕΘΑ προβλέπει απόκτηση έως και επιπλέον 8 οπλισμένων UCAV Ηeron, ώστε ο συνολικός στόλος να φτάσει στα 12 οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Κοινός παρονομαστής για όλα τα συστήματα είναι η απαίτηση για δορυφορική σύνδεση (SATCOM) και η δυνατότητα χρήσης μιας σειράς όπλων με έμφαση στα όπλα μακρού πλήγματος, δηλαδή σε πυρομαχικά stand–off τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να πλήττουν στόχους σε μεγάλες αποστάσεις, χωρίς το UCAV να εκτίθεται στην εχθρική αεράμυνα.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται μετά από μια τετραετία συστηματικής αξιοποίησης των Heron I σε αποστολές επιτήρησης–αναγνώρισης–στοχοποίησης (ISR/ISTAR) από την 390 Μοίρα Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών, που αποτελεί την πρώτη Μοίρα UAV της Πολεμικής Αεροπορίας.
Τα οπλισμένα Heron της πρώτης φάσης
Μέχρι σήμερα οι Ένοπλες Δυνάμεις επιχειρούν με δύο μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου Heron I σε ρόλους επιτήρησης και κύριο πεδίο δράσης το Αιγαίο και τα χερσαία σύνορα.
Η επιχειρησιακή τους αξία ως αισθητήρων είναι δεδομένη, καθώς διαθέτουν ραντάρ θαλάσσιας επιτήρησης, EO/IR κάμερες και ζεύξεις δεδομένων για άμεση τροφοδότηση της εθνικής επιχειρησιακής εικόνας.
Η πρώτη φάση του νέου σχεδίου προβλέπει την απόκτηση δύο επιπλέον Heron, ώστε ο στόλος να φτάσει τα τέσσερα αεροχήματα αλλά και ενός νέου Σταθμού Ελέγχου (GCS), ο οποίος θα έχει ως βάση στην Κρήτη από όπου θα επιχειρεί το δεύτερο ζεύγος των μη επανδρωμένων και θα λειτουργεί ως δεύτερος επιχειρησιακός «κόμβος» μετά τη Σκύρο.
Ταυτόχρονα, τα τέσσερα Heron θα μετατραπούν από «καθαρά» πλατφόρμες συλλογής πληροφοριών σε μονάδες πλήρους κρούσης.
Η εμπειρία που έχει ήδη χτίσει η 390 Μοίρα σε πτήσεις, συντήρηση, ανάλυση δεδομένων και διασύνδεση με τα Κέντρα Επιχειρήσεων, επιτρέπει την άμεση χρήση της οπλισμένης διαμόρφωσης σε ένα ώριμο επιχειρησιακό οικοσύστημα, χωρίς να απαιτείται εξαρχής εκπαίδευση «από το μηδέν».
Η Κρήτη ως κόμβος UCAV
Η επιλογή της Κρήτης για την εγκατάσταση του νέου GCS και της βάσης του δεύτερου ζεύγους Heron μόνο τυχαία δεν είναι. Το νησί βρίσκεται στο γεωγραφικό κέντρο ενός τεράστιου τόξου ενδιαφέροντος:
- Ανατολική Μεσόγειος και θαλάσσια περιοχή νοτίως/ανατολικά της Κρήτης.
- Νοτιοανατολικό Αιγαίο και οριοθετημένοι δίαυλοι με αυξημένη δραστηριότητα.
- Δυτική/κεντρική Ανατολική Μεσόγειος, όπου εξελίσσονται παράλληλα ενεργειακά, ναυτικά και στρατιωτικά δεδομένα.
Ο νέος Σταθμός Ελέγχου (GCS) στην Κρήτη προσφέρει:
- Ταυτόχρονες πτήσεις δύο Heron σε διαφορετικά θέατρα επιχειρήσεων.
- Δυνατότητα για 24ωρη κάλυψη κρίσιμων τομέων με εναλλαγές UCAV
- Διπλό επιχειρησιακό αποτύπωμα που επιτρέπει ευέλικτη αναδιάταξη μέσων ανάλογα με την κρίση (Αιγαίο – Ανατολική Μεσόγειος – Έβρος).
Σε τακτικό επίπεδο, ο επιπλέον GCS σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί να διατηρεί συνεχή παρουσία UCAV πάνω από κρίσιμες περιοχές, χωρίς «νεκρούς χρόνους» ανάμεσα στις αποστολές, και να έχει δυνατότητα ταυτόχρονης διαχείρισης πολλαπλών αποστολών (ISR, κρούση, SIGINT).
Από το Heron I στο «βαρύ» οπλισμένο Heron
Το Heron I είναι ένα MALE UAV με αντοχή πτήσης που φτάνει – ανάλογα με τη διαμόρφωση – έως και τις 40–50 ώρες, ύψος πτήσης έως ~35.000 ft και ωφέλιμο φορτίο περί τα 250 kg για αισθητήρες και εξοπλισμό αποστολής.
Το Heron TP (Eitan) και τα νεότερα Heron Mk II ανεβάζουν τον πήχη:
- Αντοχή πτήσης 30+ ή 40+ ώρες, ανάλογα με το προφίλ αποστολής.
- Υψηλή οροφή έως 45.000 ft για το Heron TP.
- Ωφέλιμο φορτίο έως και 1.000 kg (Heron TP), που επιτρέπει ταυτόχρονη μεταφορά πολλαπλών αισθητήρων και όπλων.
- SATCOM και προηγμένες ζεύξεις για επιχειρήσεις πέραν του οπτικού ορίζοντα.
Η ύπαρξη δορυφορικής σύνδεσης σε όλα τα UCAV είναι non–negotiable απαίτηση, καθώς επιτρέπει έλεγχο και μετάδοση δεδομένων σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, ανεξάρτητα από τη γραμμή οράσεως, είναι ανθεκτική στον ηλεκτρονικό πόλεμο/παρεμβολές και είναι προϋπόθεση για την αξιοποίηση όπλων μακρού πλήγματος.
Τα όπλα μπορούν να φέρουν τα Heron
Τα Heron, ανάλογα με τη διαμόρφωση μπορούν να πιστοποιηθούν με ένα ευρύ φάσμα κατευθυνόμενων πυρομαχικών:
- Κατευθυνόμενες βόμβες μικρού/μέσου βάρους (PGB / LGB)
- Βόμβες με κιτ καθοδήγησης λέιζερ ή GPS/INS, βάρους 50–250 kg.
- Ιδανικές για κρούση υψηλής ακρίβειας σε στόχους κοντά σε φίλιες δυνάμεις ή αστικό ιστό, με περιορισμένη παράπλευρη ζημιά.
- Πυραύλους αέρος–εδάφους / αντιαρματικούς
- Αντίστοιχης φιλοσοφίας με αντιαρματικούς Spike NLOS / ER / ER2 ή άλλα stand–off όπλα αέρος–εδάφους.
- Κατάλληλοι για προσβολή αρμάτων, οχημάτων, μικρών σκαφών επιφανείας, οχυρωμένων θέσεων και σταθερών εγκαταστάσεων.
- Παρέχουν δυνατότητα κρούσης από μεγάλη απόσταση, ώστε το UCAV να μένει εκτός ακτίνας αντιαεροπορικών απειλών.
- Μικρές κατευθυνόμενες βόμβες / glide munitions
- Πυρομαχικά των 20–50 kg με κατεύθυνση λέιζερ ή δορυφορική.
- Ιδανικά για χειρουργικά πλήγματα σε ασύμμετρα σενάρια, όπου ζητείται μικρή κεφαλή – όσο χρειάζεται για τον στόχο και τίποτα παραπάνω.
- Περιπλανόμενα πυρομαχικά (Loitering Munition) διαφόρων τύπων.
Στην πράξη, το Heron UCAV θα μπορεί να αναλαμβάνει είτε αυτόνομες αποστολές κρούσης, είτε να λειτουργεί ως «forward designator» που αποκαλύπτει και καταδεικνύει στόχους για άλλα όπλα (ναυτικά, αεροπορικά, πυροβολικού).
SATCOM και sensor–to–shooter
Η απαίτηση για δορυφορική σύνδεση σε όλα τα μελλοντικά UCAV δεν είναι πολυτέλεια, αλλά απαραίτητη επιλογή. Τα Heron, ήδη από τις βασικές εκδόσεις τους, υποστηρίζουν LOS και SATCOM ζεύξεις, επιτρέποντας επιχειρήσεις μακριά από τη βάση και πέρα από τη γραμμή οράσεως.
Σε ένα δικτυοκεντρικό περιβάλλον, ο κύκλος sensor–to–shooter για τα ελληνικά UCAV διαμορφώνεται ως εξής:
Εντοπισμός / Αναγνώριση
Το Heron, με EO/IR, ναυτικό ραντάρ, SAR/MTI, SIGINT/COMINT, εντοπίζει και αναγνωρίζει στόχο σε θάλασσα ή ξηρά.
Στοχοποίηση
Τα δεδομένα περνούν σε πραγματικό χρόνο σε Κέντρα Επιχειρήσεων, Πυροβολικό, Πολεμικό Ναυτικό, Πολεμική Αεροπορία, Διοίκηση Ειδικού Πολέμου
Κρούση
-Είτε το ίδιο το UCAV εκτελεί κρούση
-Είτε διαβιβάζει συντεταγμένες/laser code σε άλλο φορέα όπλου (μαχητικό, πλοίο, PULS).
Battle Damage Assessment (BDA)
Το Heron παραμένει στην περιοχή και αποτιμά τα αποτελέσματα της κρούσης, δίνοντας αμέσως ανατροφοδότηση για πιθανή επανάληψη ή μετατόπιση πυρών.
Με το SATCOM, ο παραπάνω κύκλος μπορεί να υλοποιείται σε αποστάσεις εκατοντάδων χιλιομέτρων από το ελληνικό έδαφος, με έλεγχο από κέντρα στην ηπειρωτική Ελλάδα ή την Κρήτη.
Αιγαίο – Ανατολική Μεσόγειος: Συνεχής επιτήρηση και κρούση
Το Αιγαίο και η Ανατολική Μεσόγειος είναι, για τα ελληνικά UCAV, ένα πολυμετρικό περιβάλλον δράσης:
- Πυκνό νησιωτικό ανάγλυφο.
- Στενοί δίαυλοι ναυσιπλοΐας.
- Μικροί, ευέλικτοι στόχοι επιφανείας (σκάφη, ταχύπλοα, βοηθητικά).
Με τέσσερα οπλισμένα Heron στην πρώτη φάση και δώδεκα στην ωρίμανση του σχεδίου, οι Ένοπλες Δυνάμεις αποκτούν:
- Συνεχή θαλάσσια επιτήρηση με δυνατότητα κρούσης
- Ακριβή στοχοποίηση για όπλα ναυτικών μονάδων
- Δυνατότητα να μετατρέψει ενδείξεις σε πλήγμα μέσα σε ελάχιστα λεπτά, αν η κλιμάκωση το επιβάλει.
Έβρος και «στρατηγικό βάθος»: Επιτήρηση, overwatch, άμεση αντίδραση
Στον Έβρο, τα UCAV αναλαμβάνουν διαφορετικού τύπου αποστολές:
- Επιτήρηση σε βάθος: παρακολούθηση κινήσεων σε περιοχές πέρα από τη γραμμή των συνόρων, με SAR/MTI και θερμική απεικόνιση.
- Overwatch σε κρίσιμα σημεία: γέφυρες, διαβάσεις, συγκεντρώσεις μέσων.
- Υποστήριξη πυρών πυροβολικού και αντιαρματικών με real–time εικόνα στόχου.
- Ελεγχόμενη κρούση σε ευκαιριακούς στόχους υψηλής αξίας, όταν η χρονική ευκαιρία είναι άμεση.
Με τα όπλα μακρού πλήγματος, το UCAV μπορεί να προσβάλλει στόχους βαθιά στο εσωτερικό του αντίπαλου χώρου, λειτουργώντας συμπληρωματικά με τα βλήματα μεγάλου βεληνεκούς των συστημάτων PULS και άλλων φορέων.
Διακλαδική αξιοποίηση
Τα οπλισμένα Heron θα αποτελούν το απόλυτο διακλαδικό εργαλείο:
- Πολεμική Αεροπορία
-Αποδεσμεύει μαχητικά από αποστολές χαμηλής/μέσης έντασης.
-Ενισχύει τις δυνατότητες ISR/ISTAR και προσφέρει υψηλής ποιότητας στοχοποίηση για κρούσεις stand–off.
-Συνεργάζεται με AEW&C, F-35, Rafale, F-16V, πριν και μετά την κρούση.
- Πολεμικό Ναυτικό
-Χρησιμοποιεί τα UCAV ως προωθημένους αισθητήρες για τα πλοία επιφανείας.
-Λαμβάνει δεδομένα στοχοποίησης για ναυτικά βλήματα μεγάλης εμβέλειας.
-Μειώνει τον κίνδυνο αιφνιδιασμού από μικρές απειλές επιφανείας.
- Στρατός Ξηράς
-Ενσωματώνει τα UCAV στον κύκλο επιτήρηση – στοχοποίηση – κρούση του Πυροβολικού/Πυραυλικού.
-Διασφαλίζει έλεγχο πάνω από κρίσιμες περιοχές.
-Ενισχύει την επίγνωση κατάστασης στις Ταξιαρχίες πρώτης γραμμής.
- Διοίκηση Ειδικού Πολέμου
-Αποκτά real–time overwatch σε σύνθετες ειδικές επιχειρήσεις, σε νησιά ή ηπειρωτικό χώρο.
-Συνδυάζει τα δεδομένα UCAV με άλλα μέσα ISR (τακτικά drones, ειδικές ομάδες αναγνώρισης).
Στόλος οπλισμένων Heron
Η δεύτερη φάση του σχεδίου, με την απόκτηση επιπλέον οπλισμένων UCAV, είναι αυτή που μετατρέπει τα Heron από «πολύτιμο αλλά περιορισμένο εργαλείο» σε κρίσιμη μάζα ισχύος:
- Με 12 οπλισμένα UCAV το ΓΕΕΘΑ μπορεί να σχεδιάζει:
-Συνεχή παρουσία σε διαφορετικά θέατρα επιχειρήσεων
-Αντικατάσταση σε περίπτωση απωλειών ή τεχνικών προβλημάτων.
-Εξειδικευμένες διαμορφώσεις με έμφαση σε stand–off όπλα.
Στο επίπεδο στρατηγικού σχεδιασμού, στόλος UCAV με SATCOM και όπλα μακρού πλήγματος σημαίνει ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις αποκτούν ισχυρή, μόνιμη παρουσία στον εναέριο χώρο ενδιαφέροντος με δυνατότητα άμεσης και ελεγχόμενης κρούσης όπου και όταν χρειαστεί.
Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις δείχνουν άμεση πρόθεση να εισέλθουν σε μια αποφασιστική φάση ωρίμανσης στον χώρο των μη επανδρωμένων αεροπορικών συστημάτων και να καλύψουν το χαμένο έδαφος.
Σε ένα περιβάλλον όπως το Αιγαίο, ο Έβρος και η Ανατολική Μεσόγειος, όπου ο χρόνος αντίδρασης μετριέται πλέον σε δευτερόλεπτα και η πληροφορία είναι όπλο ισοδύναμο – αν όχι ισχυρότερο – από έναν πύραυλο, ο μελλοντικός στόλος UCAV θα αποτελεί ξεκάθαρα πολλαπλασιαστή ισχύος.
Θα έρθει να αποτελέσει τμήμα του δικτυοκεντρικού συστήματος αποτροπής μαζί με τους PULS, τον αντιαεροπορικό «θόλο», τα F-35, τα Rafale, τα Viper και τις φρεγάτες FDI HN, σε ένα ενιαίο σύστημα ικανό όχι μόνο να ελέγχει και να εντοπίζει, αλλά να προχωρά σε άμεση κρούση σε μεγάλο βάθος.
Πηγή: OnAlert.gr – Ρεπορτάζ: Κώστας Σαρικάς
Πηγή
