Η αισιοδοξία που δημιουργήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα μετά την επί της αρχής συμφωνία των ηγετών των 27 για το νέο πακέτο μέτρων στην Ενέργεια, βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μια δύσκολη διάσκεψη σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας.
Οι 27 υπουργοί της Ευρώπης συναντώνται σήμερα Τρίτη στο Λουξεμβούργο για να εξειδικεύσουν τα μέτρα που στόχο έχουν τον έλεγχο των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης και κυρίως να συγκρατηθούν οι τιμές της ενέργειας.
Οι συζητήσεις θα βασιστούν στο προσχέδιο «Επείγοντος Κανονισμού» που έχουν ήδη καταρτίσει οι υπηρεσίες της Κομισιόν και το οποίο ενσωματώνει όλες τις κατευθυντήριες γραμμές. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η εισήγηση για την επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο στην ηλεκτροπαραγωγή, η οποία παρότι δεν βρίσκεται στο προσχέδιο της Κομισιόν, παραμένει ανοιχτό σημείο συζήτησης.
Υπενθυμίζεται πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες έδειξαν «ισχυρή βούληση» για να βρεθεί κοινή οδός κατά τη διήμερη Σύνοδο της προηγούμενης εβδομάδας, ωστόσο το πιο δύσκολο σημείο θα είναι τα μέτρα που αφορούν τη συγκράτηση των τιμών του φυσικού αερίου, χωρίς τεθεί σε κίνδυνο η διασφάλιση της επάρκειας εφοδιασμού της ΕΕ. Σημειώνεται πως η Αθήνα εξέφρασε ικανοποίηση για τη συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τι νέο αναμένεται σήμερα
Το ενδεχόμενο να συμφωνηθεί ακόμα μεγαλύτερο «ψαλίδι» στην κατανάλωση του φυσικού αερίου αναμένεται να συζητηθεί σήμερα, καθώς σύμφωνα με το προσχέδιο του «Επείγοντος Κανονισμού» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι απαραίτητο για την επάρκεια και την αναπλήρωση των ευρωπαϊκών αποθηκών αερίου για τον επόμενο χειμώνα, καθώς τα αποθέματα που αυτή τη στιγμή υπάρχουν σε υψηλά επίπεδα θα έχουν στο μεταξύ εξαντληθεί.
Συγκεκριμένα, ο Κανονισμός προβλέπει την επέκταση του στόχου του 15% και πέρα από τον επόμενο Μάρτιο, ενώ η Κομισιόν θα παρακολουθεί στενά τα μέτρα μείωσης της ζήτησης, έτοιμη να ενεργοποιήσει την Κατάσταση Συναγερμού σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, που θα καταστήσει τον στόχο δεσμευτικό. Επίσης, θα αποκτήσει τη δικαιοδοσία να αναθεωρήσει τους στόχους μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου, εάν τα εθελοντικά μέτρα μείωσης της ζήτησης αποδειχθούν ανεπαρκή για να διασφαλιστεί επαρκής εφοδιασμός με αέριο για τον χειμώνα του 2023-2024.
Τα σημεία των διαπραγματεύσεων όπως έχουν καθοριστεί μετά και την Σύνοδο των Ηγετών της ΕΕ προβλέπουν:
α) εθελοντική κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, εκτός από τη δεσμευτική συγκέντρωση ζήτησης για ποσότητα που ισοδυναμεί με το 15% των αναγκών πλήρωσης των αποθηκευτικών υποδομών, σύμφωνα με τις εθνικές ανάγκες, και επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων με αξιόπιστους εταίρους για την αναζήτηση αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων με την εκμετάλλευση του βάρους της συλλογικής αγοράς της Ένωσης και με πλήρη χρήση της Ενεργειακής Πλατφόρμας της ΕΕ, η οποία είναι ανοιχτή επίσης για τα Δυτικά Βαλκάνια και τους τρεις συνδεδεμένους Ανατολικούς Εταίρους·
β) νέο συμπληρωματικό σημείο αναφοράς έως τις αρχές του 2023 που αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου·
γ) προσωρινός δυναμικός διάδρομος τιμών για τις συναλλαγές φυσικού αερίου για τον άμεσο περιορισμό των «επεισοδίων» υπερβολικών τιμών του φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη τις διασφαλίσεις που ορίζονται στο άρθρο 23 παρ. 2 του Σχεδίου Κανονισμού του Συμβουλίου που προτάθηκε τη 18η Οκτωβρίου 2022·
δ) προσωρινό πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ για τον περιορισμό της τιμής του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με ανάλυση κόστους και οφέλους, χωρίς τροποποίηση της αξιολογικής κατάταξης (merit order), αποτρέποντας παράλληλα την αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, αντιμετωπίζοντας τις επιπτώσεις χρηματοδότησης και διανομής και τις επιπτώσεις του στις ροές πέρα από τα σύνορα της ΕΕ·
ε) βελτιώσεις στη λειτουργία των αγορών ενέργειας για την αύξηση της διαφάνειας της αγοράς, την άμβλυνση της κρίσης ρευστότητας και την εξάλειψη των παραγόντων που ενισχύουν τη μεταβλητότητα των τιμών του φυσικού αερίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας·
στ) ταχεία παρακολούθηση της απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων έκτακτης ανάγκης βάσει του άρθρου 122 της ΣΛΕΕ (σ.σ. Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ)·
ζ) μέτρα ενεργειακής αλληλεγγύης σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού με φυσικό αέριο σε εθνικό, περιφερειακό ή ενωσιακό επίπεδο, ελλείψει διμερών συμφωνιών αλληλεγγύης·
η) αυξημένες προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας·
θ) κινητοποίηση συναφών εργαλείων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο. Ταυτόχρονα, άμεση προτεραιότητα είναι η προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων στις κοινωνίες μας. Η διατήρηση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της Ένωσης είναι επίσης σημαντική. Θα πρέπει να κινητοποιηθούν όλα τα σχετικά εργαλεία σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών μας, διατηρώντας παράλληλα την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και διατηρώντας ισότιμους όρους ανταγωνισμού και την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει δεσμευτεί για στενό συντονισμό των πολιτικών απαντήσεων. Τονίζει τη σημασία του στενού συντονισμού και των κοινών λύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου χρειάζεται, και δεσμεύεται να επιτύχει τους στόχους της πολιτικής μας με ενιαίο τρόπο. Το Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις οικονομικές εξελίξεις και έχει δεσμευτεί να ενισχύσει περαιτέρω τον συντονισμό μας, προκειμένου να παράσχουμε μια αποφασιστική και ευέλικτη πολιτική απάντηση.
