Θυμάστε εκείνη τη φορά που ενώ δεν το περιμένατε προλάβατε τελευταία στιγμή το λεωφορείο, αφού κάνατε τυχαία μια καλή πράξη; Ή όταν εκείνος ο ενοχλητικός συνάδελφος έριξε κάτω τον καφέ του, αφού σας είχε αγνοήσει επιδεικτικά σε μια σημαντική συνάντηση; Αν και συμπτώσεις, αυτές μάλλον δεν πρόκειται για τυχαίες συνδέσεις… Αντανακλούν τον τρόπο με τον οποίο εκ φύσεως ερμηνεύουμε διαφορετικά το κάρμα για τον εαυτό μας σε σχέση με τους άλλους, σύμφωνα με νέα έρευνα του York University.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Psychology of Religion and Spirituality, αποκάλυψε ένα εντυπωσιακό μοτίβο: Έχουμε την τάση να θυμόμαστε εύκολα θετικά καρμικά γεγονότα στη δική μας ζωή, αλλά αρνητικά όταν σκεφτόμαστε άλλους ανθρώπους. Αυτό το νοητό “διπλό πρότυπο” (“double standard”) εμφανίζεται σε όλους τους πολιτισμούς, αν και είναι ιδιαίτερα έντονο στις δυτικές χώρες, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Κάρμα και διαφορετικά κριτήρια
Η ομάδα των ψυχολόγων με επικεφαλής την Δρ Cindel White εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι θυμούνται γεγονότα που σχετίζονται με το κάρμα σε περισσότερους από 2.000 συμμετέχοντες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Σιγκαπούρη και την Ινδία.
Όταν ρωτήθηκαν για το κάρμα στη ζωή τους, περίπου το 60% των συμμετεχόντων θυμήθηκαν θετικές εμπειρίες. Αλλά όταν περιέγραφαν το κάρμα που επηρέαζε τους άλλους, το 92% των συμμετεχόντων επικεντρώθηκε σε αρνητικά γεγονότα. Αυτή η τάση να βλέπουμε θετικά το δικό μας κάρμα αλλά αρνητικά το κάρμα των άλλων φάνηκε να παραμένει σταθερή σε όλα τα θρησκευτικά υπόβαθρα και συστήματα πεποιθήσεων.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, όταν περιέγραφαν προσωπικές εμπειρίες κάρμα, οι συμμετέχοντες συχνά ανέφεραν την απροσδόκητη καλή τύχη που ακολούθησε τις καλές τους πράξεις. Ωστόσο, όταν συζητούσαν για το κάρμα των άλλων, συνήθως διηγούνταν πώς η ανεντιμότητα ή η κακή συμπεριφορά κάποιου οδήγησε τελικά σε αρνητικές συνέπειες.
Οι πολιτισμικές διαφορές έχουν σημασία
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αν και το φαινόμενο παρατηρήθηκε παγκοσμίως, η ισχύς του φάνηκε να ποικίλλει ανάλογα με τον πολιτισμό.
Πιο συγκεκριμένα οι Αμερικανοί φαίνεται να έδειξαν την ισχυρότερη τάση να βλέπουν το δικό τους κάρμα θετικά, με το 71% να περιγράφει τα προσωπικά καρμικά γεγονότα ως ανταμοιβές.
Αντίθετα, οι συμμετέχοντες από τη Σιγκαπούρη και την Ινδία -χώρες όπου το κάρμα έχει βαθύτερες θρησκευτικές ρίζες- παρουσίασαν μικρότερη διάκριση.
Οι ερευνητές εντόπισαν αυτό το μοτίβο ακόμη και όταν ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν άμεσα τα καρμικά γεγονότα σε μια κλίμακα θετικού-αρνητικού. Σύμφωνα με τους ίδιους, οι Αμερικανοί αξιολόγησαν τις δικές τους εμπειρίες κάρμα σημαντικά πιο θετικά (4,89 στα 7) από τις εμπειρίες των άλλων (3,54).
Συμπαντική δικαιοσύνη και ευνοϊκή μεταχείριση
Όταν μας συμβαίνουν καλά πράγματα, τα αποδίδουμε στις καλές πράξεις που κάνει στο παρελθόν. Όταν όμως κακά πράγματα συμβαίνουν σε άλλους, έχουμε την τάση να τα βλέπουμε ως άξια τιμωρία.
Γιατί έχουμε λοιπόν, διαφορετικά κριτήρια για το δικό μας κάρμα και των άλλων; Όπως εξηγούν οι ερευνητές, αυτή η νοητική προκατάληψη εξυπηρετεί σημαντικές ψυχολογικές λειτουργίες.
Βλέποντας θετικά το δικό μας κάρμα, μπορεί να διατηρούμε μια ευνοϊκή εικόνα του εαυτού ενώ βλέποντας τις κακοτυχίες των άλλων ως καρμική τιμωρία μπορεί να ικανοποιείται η επιθυμία για δικαιοσύνη στον κόσμο.
Όταν οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν άμεσα για τις γενικές αρχές του κάρμα, δεν έδειξαν καμία προκατάληψη, δηλαδή οι περισσότεροι πιστεύουν ότι το κάρμα λειτουργεί το ίδιο για όλους.
Η προκατάληψη εμφανίστηκε μόνο σε αυθόρμητες αναμνήσεις, καταλήγουν οι ερευνητές.
vita.gr
