Νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι ο ύπνος παρουσιάζει διαφοροποιήσεις αναλόγως με την εποχή του χρόνου
Αν δυσκολεύεστε τα κρύα πρωινά του χειμώνα να σηκωθείτε από το κρεβάτι σας, μην κατηγορείτε τον εαυτό σας. Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει πως μολονότι δεν είμαστε… αρκούδες για να πέφτουμε σε χειμερία νάρκη, χρειαζόμαστε περισσότερο ύπνο κατά τους ψυχρότερους μήνες του έτους.
Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι ίσως σφάλλουμε που κοιμόμαστε χειμώνα-καλοκαίρι τις ίδιες ώρες, λένε οι ερευνητές. Δεν αποκλείεται επίσης να πρέπει τον χειμώνα να μπαίνουμε για ύπνο λίγο νωρίτερα.
Η σχετική μελέτη διεξήχθη σε 188 εθελοντές με διαταραχές ύπνου, οι οποίοι είχαν υποβληθεί σε πολυκαταγραφική μελέτη ύπνου. Κατ’ αυτήν, το άτομο κοιμάται για ένα βράδυ σε ένα Ιατρείο Ύπνου, συνδεδεμένος με διάφορες συσκευές. Αυτές καταγράφουν ποικίλες παραμέτρους της υγείας – από το ροχαλητό και την αναπνοή μέχρι τη στάση του σώματος. Καταγράφονται επίσης παράμετροι που αφορούν τον ύπνο καθ’ αυτό, όπως:
- Η ποιότητα
- Η διάρκεια
- Τα στάδιά του
Η ανάλυση των δεδομένων των εθελοντών έδειξαν ότι τον χειμώνα αυξάνεται ο τύπος REM του ύπνου. Ο ύπνος αυτός χαρακτηρίζεται από ταχεία κίνηση των οφθαλμικών βολβών κάτω από τα κλειστά βλέφαρά μας.
Στη διάρκειά του, η εγκεφαλική δραστηριότητα αυξάνεται και δημιουργούνται τα όνειρα. Φυσιολογικά, ο ύπνος αρχίζει με τρία στάδια μη-REM ύπνου, που ακολουθούνται από τον REM ύπνο.
Τα ευρήματα
Η μελέτη έδειξε ότι τον χειμώνα, η συνολική διάρκεια του ύπνου είναι κατά σχεδόν 1 ώρα αυξημένη, σε σύγκριση με το καλοκαίρι. Οι ερευνητές, όμως, δεν θεώρησαν αυτό το εύρημα στατιστικά σημαντικό.
Το κυριότερο ήταν ότι αυξανόταν κατά 30 λεπτά ο REM ύπνος, ο οποίος συνδέεται άμεσα με το βιολογικό ρολόι του οργανισμού. Το βιολογικό ρολόι (δηλαδή οι κιρκάδιοι ρυθμοί) εξαρτάται άμεσα από τις διακυμάνσεις της ηλιοφάνειας. Η ηλιοφάνεια με τη σειρά της είναι τον χειμώνα αισθητά μειωμένη.
Επομένως, η αύξηση του ύπνου REM τον χειμώνα σημαίνει ότι κοιμόμαστε πιο βαθιά. Ίσως γι’ αυτό είμαστε απρόθυμοι να σηκωθούμε το πρωί, ενώ το καλοκαίρι «πεταγόμαστε» πιο εύκολα από το κρεβάτι.
Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι τον λιγότερο βαθύ ύπνο τον κάνουμε το φθινόπωρο.
Αναγκαία η εποχιακή προσαρμογή
Οι ερευνητές λένε ότι αν τα ευρήματά τους επαληθευτούν και σε εθελοντές χωρίς προβλήματα ύπνου, θα αποτελούν την πρώτη ένδειξη ότι πρέπει να προσαρμόζουμε τον ύπνο μας τον χειμώνα.
«Η εποχικότητα είναι παρούσα σε όλους τους ζώντες οργανισμούς του πλανήτη μας», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr Dieter Kunz, διευθυντής της Νευροψυχιατρικής Κλινικής Ύπνου στο Νοσοκομείο St Hedwig, στο Βερολίνο. «Μολονότι οι άνθρωποι συνεχίζουν τις δραστηριότητές τους καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, η φυσιολογία τους αλλάζει. Και πολλοί αισθάνονται πια εξαντλημένοι τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο».
Και πρόσθεσε: «Οι κοινωνίες πρέπει να προσαρμόζουν τις συνήθειες ύπνου τους στις εποχές του χρόνου. Αντίστοιχα, πρέπει να προσαρμόζουν το πρόγραμμα του σχολείου και της εργασίας στις εποχιακές ανάγκες σε ύπνο».
Ο Dr. Kunz εκτίμησε ακόμα ότι οι διαφορές που αποκάλυψε η παρούσα μελέτη στη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου τον χειμώνα, θα είναι ακόμα εντονότερες στους ανθρώπους δίχως διαταραχές ύπνου.
Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Frontiers in Neuroscience.
