Είτε πρόκειται για τη δουλειά μας, είτε για το πλύσιμο των ρούχων, την πληρωμή λογαριασμών ή τα ψώνια, όλοι έχει τύχει να αναβάλλουμε κάτι. Υπάρχει τρόπος να αντιμετωπίσουμε την αναβλητικότητα;
Ως φοιτητές, ο πειρασμός της αναβλητικότητας είναι ακόμη πιο έντονος, ειδικά όταν γύρω υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για διασκέδαση. Ωστόσο, έχει βρεθεί ότι η αναβλητικότητα οδηγεί σε χαμηλότερη ακαδημαϊκή επίδοση, υψηλότερα επίπεδα στρες και άγχους, καθώς και σε ακαδημαϊκή εξουθένωση. Στη συγκεκριμένη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Discover Psychology, εξετάστηκε ένας συγκεκριμένος τρόπος αντιμετώπισης της αναβλητικότητας.
ACT… now!
Αυτός είναι η Θεραπεία Αποδοχής και Δέσμευσης (ACT), που βοηθά τους ανθρώπους να αποδέχονται δύσκολες ή δυσάρεστες σκέψεις και συναισθήματα, ενώ ταυτόχρονα τους ενθαρρύνει να δεσμεύονται σε πράξεις που υποστηρίζουν τους μακροπρόθεσμους στόχους ζωής τους.
Αντί να προσπαθεί να αλλάξει τα μοτίβα σκέψης, όπως συμβαίνει με άλλες θεραπείες, η ACT ενθαρρύνει την αλλαγή της σχέσης μας με τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, βασιζόμενη σε έξι αρχές ψυχολογικής ευελιξίας.
Πώς να αποφύγετε την αναβλητικότητα
Τι μπορούμε να κάνουμε, σύμφωνα με την ACT:
1. Αναγνωρίστε τι έχει τη μεγαλύτερη σημασία στη ζωή σας
Οι περισσότεροι ζούμε με βάση κάποιες προϋπάρχουσες αξίες, όχι μόνο για το τι είναι σημαντικό για εμάς, αλλά και για το πώς αντιλαμβανόμαστε το σωστό και το λάθος. Όταν αναβάλλουμε, συχνά πάμε κόντρα στις αξίες μας, με σκοπό να μειώσουμε το άμεσο στρες. Αν πρόκειται για τη δουλειά σας, υπενθυμίζοντας στον εαυτό σας ότι η εργασία είναι απαραίτητη για να εξασφαλίσετε το εισόδημα που επιτρέπει τις ευχάριστες στιγμές, μπορείτε να κρατάτε στο επίκεντρο ό,τι είναι πραγματικά σημαντικό.
2. Μείνετε παρόντες στη στιγμή
Συχνά δεν συνειδητοποιούμε ότι οι πράξεις μας αποσκοπούν στην αποφυγή αρνητικών ή δυσάρεστων σκέψεων και συναισθημάτων. Με την ενσυνειδητότητα μπορείτε να ακούσετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας, αντί να τρέχετε να τα αποφύγετε. Ένας απλός τρόπος είναι η συνειδητή αναπνοή. Εστιάστε στην αναπνοή σας καθώς μπαίνει στο σώμα, γεμίζει τους πνεύμονες και βγαίνει.
Αν η προσοχή σας περιπλανηθεί, απλώς παρατηρήστε το και επιστρέψτε, χωρίς επίπληξη. Οι περισπασμοί είναι φυσιολογικοί. Αποδεχτείτε την επιθυμία για αναβλητικότητα, χωρίς να αισθάνεστε ότι πρέπει να δράσετε σύμφωνα με αυτήν.
3. Ο εαυτός ως πλαίσιο
Η έννοια αυτή αναφέρεται στην τάση μας να ταυτίζουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας με το ποιοι είμαστε. Όμως οι σκέψεις και τα συναισθήματα δεν είστε εσείς, είναι παροδικές εμπειρίες. Με άλλα λόγια, το ότι δεν θέλετε να δουλέψετε αυτή τη στιγμή δεν σημαίνει ότι είστε αναβλητικοί. Είναι απλώς μια σκέψη που εμφανίζεται τώρα.
4. Αναβλητικότητα και γνωσιακή αποσύνδεση
Η γνωσιακή αποσύνδεση μειώνει τη δύναμη μιας σκέψης να λειτουργεί ως απόλυτη αλήθεια. Για παράδειγμα, μπορεί να νιώθετε ότι αν δουλέψετε τώρα, χάνετε μια ευκαιρία να περάσετε χρόνο με φίλους. Όμως θα υπάρξουν και άλλες ευκαιρίες κοινωνικοποίησης, εξίσου σημαντικές. Αυτό που μοιάζει μοναδικό, συνήθως δεν είναι. Υπενθυμίστε το στον εαυτό σας.
5. Αναβλητικότητα και αποδοχή
Παρόμοια με τη γνωσιακή αποσύνδεση, η αποδοχή σάς βοηθά να δείτε τις σκέψεις σας διαφορετικά. Αντί να προσπαθείτε να τις αλλάξετε, τους επιτρέπετε να υπάρχουν και να φύγουν μόνες τους. Είναι εντάξει να έχετε σκέψεις ότι δεν θέλετε να μελετήσετε για ένα διαγώνισμα ή να προετοιμάσετε μια παρουσίαση. Κανονικοποιήστε αυτά τα συναισθήματα και αναγνωρίστε ότι όλοι έχουμε μέρες που δεν έχουμε όρεξη να δουλέψουμε, ειδικά όταν το έργο είναι βαρετό ή επαναλαμβανόμενο.
6. Δεσμευμένη δράση
Αυτό είναι το «σφίξε τα δόντια και προχώρα» κομμάτι της ACT. Υπάρχουν στιγμές στη ζωή που χρειάζεται να δράσετε σύμφωνα με τους μακροπρόθεσμους στόχους σας, ακόμη κι αν δεν νιώθετε καλά εκείνη τη στιγμή. Θυμηθείτε ότι μερικές φορές είναι πιο υγιές να μένετε πιστοί στις αξίες σας και να πετυχαίνετε τους στόχους σας, παρά να υποκύπτετε στην αναβλητικότητα.
vita.gr
