Ο γεννημένος στις 23 Οκτωβρίου του 1940 θρύλος του βραζιλιάνικου και παγκόσμιου ποδοσφαίρου το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν σε νοσοκομείο της πατρίδας του με τον καρκίνο να τον έχει «νικήσει».
Πριν δημιουργηθεί ο θρύλος, ο Πελέ γεννήθηκε ως Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο (Edson Arantes do Nascimento). Ο θρύλος, το «μαύρο μαργαριτάρι» (Perola negra) του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, γεννήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 1940, στην πόλη Τρες Κορασόες (σ.σ: στα ελληνικά σημαίνει τρεις καρδιές) της πολιτείας Μίνας Ζεράις της Βραζιλίας. Ήταν το πρώτο παιδί από τα τρία της οικογένειας και βαφτίστηκε Έντισον προς τιμή του εφευρέτη Τόμας Έντισον (πήγε στη γενέθλια πόλη του λίγο καιρό πριν από τη γέννηση του Πελέ) και στη συνέχεια αφαιρέθηκε το «ι» από το όνομα.
Τα τελευταία χρόνια αντιμετώπισε προβλήματα υγείας. Έδινε μάχες, ενώ μπήκε -ξανά- στο νοσοκομείο στις 29 Νοεμβρίου, με λοίμωξη του αναπνευστικού, αλλά και για να επανεξετάσουν οι γιατροί την αγωγή του για την αντιμετώπιση του καρκίνου παχέος εντέρου, και έχοντας ολοκληρώσει στα τέλη Απριλίου τον τελευταίο γύρο θεραπείας. Ο Πελέ, υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση όγκου τον Σεπτέμβριο του 2021.
Ετσι κι αλλιώς, οι δημόσιες εμφανίσεις του είχαν ήδη μειωθεί πριν από την πανδημία της Covid-19 και έκτοτε έχει κάνει λίγες εξόδους από το σπίτι του κοντά στο Σάντος.
Ο Πελέ, ένας από τους 20 πιο σημαντικούς ανθρώπους του 20ου αιώνα σύμφωνα με το περιοδικό Time, ο μόνος παίκτης που έχει κατακτήσει τρία Παγκόσμια Κύπελλα, υπέφερε από προβλήματα στο ισχίο εδώ και χρόνια και δεν μπορούσε να περπατήσει χωρίς βοήθεια, έχοντας μάλιστα διαψέυσει μέσω αυτών τον γιο του, Εντίνιο, που είχε πει ότι ο πατέρας του βρισκόταν σε κατάθλιψη.
Όταν έγινε «βασιλιάς»
Κι αν το όνομα Πελέ είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο, εκείνος είχε δηλώσει πως δεν γνωρίζει πως προέκυψε το προσωνύμιο και επίσης ότι δεν του άρεσε, σημειώνοντας ότι δεν υποδηλώνει κάτι στην πορτογαλική γλώσσα («Το όνομά μου είναι Εντσον, μετά άρχισαν να με αποκαλούν Πελέ. Δεν μου άρεσε. Θαύμαζα τον Τόμας Εντισον, είναι σημαντικός! »). Όταν πολύ αργότερα ένας θεολόγος του είπε ότι η λέξη αυτή υπάρχει στην Βίβλο και στα εβραϊκά σημαίνει θαύμα, άλλαξε την άποψή του.
Του το «κόλλησε» ένας συμμαθητής του στο σχολείο. Μέχρι σήμερα υπάρχουν δύο εκδοχές για το πώς προέκυψε. Η πρώτη αναφέρει πως μία ημέρα που έπαιζε ποδόσφαιρο, στα χωράφια του Τρες Κορασόες με τους φίλους του, με μία αυτοσχέδια μπάλα φτιαγμένη με πανιά και χαρτιά κάποια στιγμή βρήκε πεταμένη, κοντά σε σταθμό του τρένου μία παλιά, ξεφούσκωτη, χαλασμένη, αλλά δερμάτινη μπάλα. Έτσι και το pele που σημαίνει δέρμα σε πολλές λατινογενείς γλώσσες. Η έτερη εκδοχή, είναι πως το όνομα προήλθε όταν ο ίδιος φώναζε λανθασμένα τον αγαπημένο παίκτη του «Μπιλέ», τερματοφύλακα της Βάσκο ντα Γκάμα.
Όσο για το «βασιλιάς», είναι ένας τίτλος που του δόθηκε από τον θεατρικό συγγραφέα Νέλσον Ροντρίγκες όταν ήταν μόλις 17 ετών.
Η πορεία, το στυλ και τα ρεκόρ του
Αγωνίστηκε ως δεύτερος επιθετικός. Η τεχνική κατάρτιση και η αθλητικότητά του επαινέθηκαν παγκοσμίως, και κατά τη διάρκεια της καριέρας του ήταν γνωστός για την άριστη ντρίμπλα και πάσα του, την εξαιρετική του ικανότητα στο ψηλό παιχνίδι, την δημιουργικότητά του, αλλά και την μεγάλη του έφεση στο σκοράρισμα.
Έπαιξε για 19 χρόνια στη Σάντος (1956-1974) με τον εντυπωσιακό απολογισμό των 658 τερμάτων σε 639 αναμετρήσεις! Στην συνέχεια πήγε στις ΗΠΑ για να παίξει επί τρία χρόνια στον Κόσμο της Νέας Υόρκης (37 γκολ σε 64 συμμετοχές), του οποίου ανακηρύχθηκε επίτιμος πρόεδρος το 2010.
Ο Πελέ τελείωσε την πολυετή καριέρα του με τον Κόσμο της Νέας Υόρκης.
Επίσημα, ο «Βασιλιάς του Ποδοσφαίρου» πέτυχε 753 γκολ σε 813 παιχνίδια. Από αυτά, τα 77 (σε 91 αγώνες) με την εθνική Βραζιλίας, αριθμός που τον κρατάει ακόμα στην κορυφή των σκόρερ της selesao, πλέον όμως από το Μουντιάλ του Κατάρ, μαζί με τον Νεϊμάρ. Εκείνος και όχι μόνο, συνηθίζει να αναφέρει τον αριθμό 1283 μιλώντας για τα γκολ, υπολογίζοντας εκείνα σε ανεπίσημα παιχνίδια (1281 σε 1363 παιχνίδια σύμφωνα με την FIFA).
Μεταξύ άλλων, κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ επίτευξης χατ-τρικ (92!!!), έχει θέση στο βιβλίο «Guinness World Records» για τα ρεκόρ-γκολ και το ρεκόρ για τον μικρότερο σε ηλικία ποδοσφαιριστή που έπαιξε σε τελικό Μουντιάλ και κατέκτησε το τρόπαιο, καθώς το 1958 στον αγώνα με την Σουηδία, ήταν 17 ετών και 249 ημερών!
Κατέκτησε τρία Μουντιάλ (1958, 1962, 1970) με την εθνική ομάδα της Βραζιλίας, με πρώτο, εκείνο στην Σουηδία, σε ηλικία 17 ετών και 9 μηνών.
«Το Παγκόσμιο Κύπελλο στη Σουηδία το ’58; Δεν φαντάστηκα να κληθώ σε εκείνη την ηλικία. Υπήρχαν πολλοί άνθρωποι διαφορετικοί από τους Βραζιλιάνους (σ.σ: η πρώτη φορά που ο Πέλε έφυγε από τη Βραζιλία), όταν φτάσαμε στο αεροδρόμιο, δεν υπήρχαν μαύροι. Δεν μπορώ να ξεχάσω το γκολ στον τελικό. Και σήμερα σκέφτομαι πόσο καλός ήταν ο Θεός προς εμένα», έχει πει.
Ο Πελέ, θεωρείται ως ο καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα από την FIFA και την Διεθνή Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής Ποδοσφαίρου (IFFHS). Κατά την διάρκεια της καριέρας του, ήταν για μεγάλη περίοδο ο καλύτερα αμειβόμενος αθλητής στον κόσμο. Κατέχει τους τίτλους “Ποδοσφαιριστής του Αιώνα” από τη FIFA, “Αθλητής του Αιώνα” από την Ολυμπιακή Επιτροπή και είναι μέλος του ποδοσφαιρικού Hall of Fame. To 1999 εξελέγη Ποδοσφαιριστής του Aιώνα μετά από ψηφοφορία των νικητών (1956-1999) της Χρυσής Μπάλας του περιοδικού France Football. Το 2000, σε παγκόσμια δημοσκόπηση της FIFA στο Διαδίκτυο με το ερώτημα ποιος είναι καλύτερος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών, ήρθε δεύτερος με 18%, πρώτος με 53,60% ήρθε ο Μαραντόνα, ενώ αντίθετα, στην ψηφοφορία της FIFA “Football family” και των αναγνωστών του περιοδικού FIFA Magazine ο Πελέ ήρθε πρώτος με 72% των ψήφων. Στην ψηφοφορία των ειδικών αθλητικογράφων, ο Πελέ ήρθε πρώτος με 1.705 βαθμούς και δεύτερος ήρθε ο Γιόχαν Κρόιφ με 1.303. Σε ψηφοφορία στην Βραζιλία για τον καλύτερο ποδοσφαιριστή του αιώνα ήρθε πρώτος, με δεύτερο τον Γκαρίντσα.
«Ανέκδοτες ιστορίες»
Πολλές είναι οι ιστορίες που περιβάλουν -και δημιούργησαν- τον θρύλο του Πελέ. Ο Γκιγιέρμο Βελάσκες, ο πρώην διαιτητής, πρωταγωνίστησε σε μία από αυτές. Ήταν 18 Ιουνίου 1968, στην Μπογκοτά, σε μια φιλική συνάντηση μεταξύ Σάντος και της εθνικής Κολομβίας, που προετοιμαζόταν να συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού. Μετά 42 λεπτά στο παιχνίδι, ο Πελέ έκανε φάουλ σε ένα αντίπαλό του και είδε την κόκκινη κάρτα.
Οι διαμαρτυρίες των παικτών της Σάντος ένωσαν τους χιλιάδες οπαδούς που βρίσκονταν στις κερκίδες του Estadio El Campin, απαιτώντας την επιστροφή του στο γήπεδο. Οι αντιδράσεις ανάγκασαν την κολομβιανή ομοσπονδία να αντικαταστήσει τον Γκιγιέρμο Βελάσκες στο ημίχρονο και να επιτρέψει την επιστροφή του Πελέ για να αγωνιστεί στην επανάληψη.
Έναν χρόνο αργότερα, στις 19 Νοεμβρίου 1969, στο στάδιο Maracana, ο Πελέ έγραψε Ιστορία σημειώνοντας το 1000ο γκολ του (σε επίσημα και ανεπίσημα παιχνίδια), νικώντας από το σημείο του πέναλτι τον Αργεντινό τερματοφύλακα Εντγκάρντο Αντράντι, κάνοντας το 2-1 τον αγώνα Σάντος-Βάσκο ντα Γκάμα. Ο αγώνας διακόπηκε, καθώς πλήθος δημοσιογράφων και οπαδών εισήλθε στον αγωνιστικό χώρο προκειμένου να τον αποθεώσουν.
Οι δημοπρασίες και η γέννηση ενός θρύλου
Χιλιάδες προσωπικά αντικείμενα του Πελέ, έχουν δημοπρατηθεί και μεταξύ αυτών, τα τρία μετάλλια του παγκοσμίου κυπέλλου, προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για φιλανθρωπικούς σκοπούς αλλά και την ενίσχυση της πρώην ομάδας του, Σάντος.
Στο «Tribeca Film festival», στην Νέα Υόρκη, παρουσιάστηκε η ταινία για την παιδική του ηλικία, με τίτλο «Η γέννηση ενός Θρύλου». Η ταινία σκηνοθετήθηκε από τους αδελφούς Τζεφ και Μάικλ Ζίμπαλιστ, συγγραφείς των ντοκιμαντέρ «Favela Rising» και «The two Escobars». Στην ταινία πρωταγωνιστούν μερικοί διάσημοι Βραζιλιάνοι ηθοποιοί, όπως οι Ροντρίγκο Σαντόρο, Μίλτον Γκονσάλβες και ο 18χρονος ποδοσφαιριστής Κέβιν ντε Πάουλα, στο ντεμπούτο του στις οθόνες, ο οποίος υποδύεται τον Πελέ.
Οι τρεις γάμοι και τα παιδιά του
Ο Πελέ, παντρεύτηκε την Ροσιμέρι Τσίμπι, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά (Εντίνιο, Τζένιφερ, Κέλι), καθώς και με την τραγουδίστρια Ασίρια Νασιμέντο, μητέρα των διδύμων Ζόσουα και Σελέστε, ενώ είχε επίσης μια κόρη από την πρώην οικονόμο του Ανίζια Μασάντο, τη Σάντρα Αράντες, η οποία πέθανε το 2006. Λίγο πριν συμπληρώσει 76 χρόνια ζωής νυμφεύθηκε στην Γκαραούχα, στην ακτή του Σάο Πάολο, την 50χρονη επιχειρηματία ιαπωνικής καταγωγής Μάρσια Σιμπέλε Αόκι, με την οποία διατηρούσε σχέση από το 2010 και είχε γνωρίσει στο ασανσέρ πολυκατοικίας του Σάο Πάολο, όπου και ζούσαν.
Η Σάντος αποχαιρέτισε τον «βασιλιά» της με ένα στέμμα και τη λέξη «αιώνιος»
Ήταν η ομάδα στην οποία ανδρώθηκε κι έχτισε το «μύθο» του, απογειώνοντάς την ως την κορυφή του κόσμου. Ο μεγάλος ποδοσφαιρικός «έρωτας» της ζωής μαζί με την Εθνική Βραζιλίας. Κι ως εκ τούτου, η Σάντος δεν θα μπορούσε παρά να «αποχαιρετίσει» τον θρυλικό Πελέ, που «έφυγε» από τη ζωή την Πέμπτη (29/12) σε ηλικία 82 ετών, με τον τρόπο που του άξιζε.
Στους επίσημους λογαριασμούς της βραζιλιάνικης ομάδας στα social media, με το που έγινε γνωστή η είδηση του θανάτου του, ανέβηκε μία μεγάλη φωτογραφία ενός στέμματος, μαζί με τη λέξη «Αιώνιος».
Η Σάντος μάλιστα άλλαξε πρόσφατα το σήμα της, καθώς πρόσθεσε ένα στέμμα πάνω από τα δύο αστέρια της.
Το συγκινητικό «αντίο» της κόρης του
Όλες αυτές τις δύσκολες μέρες, όπου ο θρυλικός Πελέ έδινε τη μάχη του στο νοσοκομείο, η κόρη του και η οικογένειά του δεν έφυγαν στιγμή απ’ το πλευρό του. Λίγο μετά το θάνατό του, το απόγευμα της Πέμπτης (29/12), η κόρη του Κέλι Νασιμέντο ανέβασε ένα πολύ συγκινητικό μήνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποχαιρετώντας τον πατέρα της.
«Ό,τι είμαστε είναι χάρη σε εσένα. Σε αγαπάμε άπειρα. Αναπαύσου εν ειρήνη», έγραψε χαρακτηριστικά.
Πελέ: Το συγκινητικό αντίο της κόρης του – «Ό,τι είμαστε είναι χάρη σε εσένα»
Μπαπέ: «Η κληρονομιά του δεν θα ξεχαστεί ποτέ»
Ο σούπερ σταρ της Εθνικής Γαλλίας και της Παρί Σεν Ζερμέν, Κιλιάν Μπαπέ, απέτισε φόρο τιμής στον θρύλο του ποδοσφαίρου της Βραζιλίας, Πελέ, ο οποίος «έφυγε» από τη ζωή την Πέμπτη (29/12) σε ηλικία 82 ετών, λέγοντας πως «η κληρονομιά του δεν θα ξεχαστεί ποτέ».
«Ο βασιλιάς του ποδοσφαίρου μας έφυγε, αλλά η κληρονομιά του δεν θα ξεχαστεί ποτέ. Αναπαύσου εν ειρήνη, Βασιλιά», έγραψε στα αγγλικά στο Twitter ο Μπαπέ, ο οποίος συχνά συγκρίνεται με τον Πελέ λόγω των επιτευγμάτων του στους αγωνιστικούς χώρους από πολύ νεαρή ηλικία.
Πελέ: Ο πλανήτης αποχαιρετά τον βασιλιά της μπάλας – Το αντίο του Κυριάκου Μητσοτάκη
Μητσοτάκης για Πελέ: «Ήταν και θα είναι ο βασιλιάς του ποδοσφαίρου»
Με ανάρτηση του στο Twitter αποχαιρέτησε τον θρυλικό Πελέ που έφυγε από τη ζωή απόψε,σε ηλικία 82 ετών, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Ήταν και θα είναι ο βασιλιάς του ποδοσφαίρου. Αντίο Πελέ» έγραψε ο πρωθυπουργός, συνοδεύοντας την ανάρτηση του με την φωτογραφία από τους πανηγυρισμούς του Πελέ μετά την επίτευξη του πρώτου γκολ στον τελικό με την Ιταλία το 1970 στο Μεξικό.
Ο Πελέ σε… αριθμούς
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
ΜΕ ΣΥΛΛΟΓΟΥΣ 722 ΑΓΩΝΕΣ 676 ΓΚΟΛ 27 ΤΙΤΛΟΙ
Πρωτάθλημα Paulista 407 465 10 (Σάντος)
Τουρνουά Ρίο-Σάο Πάολο 53 48 4 (Σάντος)
Πρωτάθλημα Βραζιλίας 172 102 6 (Σάντος)
Copa Libertadores 15 14 2 (Σάντος)
Copa Intercontinental 3 7 2 (Σάντος)
Recopa Sudamericana 2 1 1 (Σάντος)
Recopa International 1 0 1 (Σάντος)
Supercopa Sudamericana 5 2
NASL* 64 37 1 (Κόσμος Νέας Υόρκης)
ME THN ΕΘΝΙΚΗ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ 91 ΑΓΩΝΕΣ 77 ΓΚΟΛ 3 ΤΙΤΛΟΙ
Μουντιάλ (πορκριματικά) 6 6 –
Μουντιάλ 14 12 3
Copa America 6 8 0
Άλλοι αγώνες 65 51 –
ΑΤΟΜΙΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ
Πρώτος σκόρερ Paulista τελική φάση 3
Πρώτος σκόρερ Paulista 7
Πρώτος σκόρερ Κυπέλλου Βραζιλίας 3
Ιδανική ενδεκάδα NASL 2
MVP NASL 1
* Από το 1961 έως το 1968 το πρωτάθλημα Βραζιλία έφερε τις ονομασίες Taca Brasil (31 αγώνες-31 γκολ-5 τίτλοι) και Torneio Roberto Gomes Pedrosa (57-37-1)
** North American Soccer League
***Οι αριθμοί προέρχονται από την ισπανική εφημερίδα Μarca
Η βραδιά που ανέβηκε με τη Σάντος στην κορυφή του κόσμου
Ο «βασιλιάς» Πελέ «έφυγε» από τη ζωή το απόγευμα της Πέμπτης (29/12) στα 82 του χρόνια (γεννημένος 23/10/1940).
Μία από τις ξεχωριστές ποδοσφαιρικές στιγμές-βραδιές του Πελέ, η δική του μαγική νύχτα αλλά και της Σάντος, ήταν στην Λισαβόνα, όταν ανέβηκαν μαζί στην κορυφή του κόσμου.
Ήταν 11 Οκτωβρίου 1962, όταν η Σάντος του Πελέ κατέκτησε το Διηπειρωτικό Κύπελλο, νικώντας (5-2) τη Μπενφίκα, σε μια μεγάλη συνάντηση, όπου αναμετρήθηκαν Πελέ και Εουσέμπιο.
Η Σάντος, που είχε επιβληθεί με σκορ 3-2 στη Βραζιλία, ήδη μετά από είκοσι πέντε λεπτά παιχνιδιού βρέθηκε μπροστά στο σκορ με δύο γκολ του Πελέ (0-2). Τα άλλα γκολ πέτυχαν Κουτίνιο, Πελέ και Πέπε, ενώ για τη Μπενφίκα σκόραραν οι Εουσέμπιο και Σαντάνα.
