«Η Ελλάδα είναι ο εξωτερικός εχθρός για τον Ερντογάν ενόψει των εκλογών. Αυτό επιβεβαιώνεται από τις ίδιες τις εξελίξεις. Μόλις τις τελευταίες εβδομάδες, έχουμε τέσσερα περιστατικά στα οποία δεν μας είχαν συνηθίσει οι Τούρκοι στο παρελθόν, οι οποίοι συνήθως ήταν αρκετά πληκτικοί, με κάποιες βέβαια εξαιρέσεις» σημειώνει ο κ. Φίλης και εξηγεί:
«Για παράδειγμα με τον εθνικό ύμνο που δύο φορές, μέσα σε μια εβδομάδα-10 μέρες, διεκόπη ο ελληνικός εθνικός ύμνος επί τουρκικού εδάφους σε διαφορετικά κλίματα, ως θα έλεγα ένδειξη ενόχλησης επειδή είχε κερδίσει ο Έλληνας αθλητής.
Το τρίτο περιστατικό με τον Έλληνα παραολυμπιονίκη και την παρενόχλησή του από τουρκικές ακταιωρούς την περασμένη Παρασκευή και το τελευταίο το αποκορύφωμα είναι αυτό που συνέβη με τον κ. Τζιτζικώστα, που καταλαβαίνει ο καθένας μας ότι για 5-6 φορές δεν κρατείται ένας περιφερειάρχης, ο οποίος μάλιστα είναι πρόεδρος των ευρωπαϊκών επιτροπών περιφερειών, είναι εκ των βασικών ομιλητών σε ένα συνέδριο το οποίο λαμβάνει χώρα στη Σμύρνη, επειδή δήθεν δεν μπορεί να γίνει διασταύρωση των στοιχείων κάποιων άλλων που υποτίθεται ότι έχει το ίδιο ονοματεπώνυμο και είχε κηρυχθεί ανεπιθύμητος για την Τουρκία».
Αναφορικά με το περιστατικό με τον περιφερειάρχη, ο κ. Φίλης κάνει δύο παρατηρήσεις:
- «Πρώτον είναι ότι αυτός στο παρελθόν έχει καταφερθεί κατά του τουρκικού κράτους, έχει στηρίξει πάρα πολύ την γενοκτονία των Ποντίων, την γενοκτονία των Αρμενίων και είναι εμφανές ότι οι τουρκικές αρχές έχουν ενόχληση με το πρόσωπό του. Άρα αυτό το οποίο συμβαίνει θεωρώ ότι συνδέεται κατά κάποιο τρόπο με το ίδιο το πρόσωπο του κ. Τζιτζικώστα».
- «Το δεύτερο είναι ότι η Σμύρνη είναι μία από τις πλέον φιλελεύθερες πόλεις με δήμαρχο που προσεγγίζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις πολύ διαφορετικά από ότι αυτή τη στιγμή η τουρκική ηγεσία και ίσως αυτό να ήταν εκτός από ένα μήνυμα προς την Ελλάδα και τον κ. Τζιτζικώστα σε προσωπικό επίπεδο, να ήταν μήνυμα και προς το δήμαρχο Σμύρνης, γενικότερα προς τις φιλελεύθερες δυνάμεις στην Τουρκία που επιθυμούν άλλη πορεία για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις».
Ο αναπληρωτής καθηγητής περιγράφει ένα νοσηρό περιβάλλον, στο οποίο η Τουρκία «δηλητηριάζει το εγχώριο ακροατήριο με τις συνεχείς δηλώσεις όπου η Ελλάδα εμφανίζεται ως επιτιθέμενη».
Και εξηγεί:
«Αλλοιώθηκαν μέχρι και οι δηλώσεις του πρώην υπουργού Άμυνας και αρχηγού ΓΕΕΘΑ κ. Αποστολάκη, -ο οποίος δεν χαρακτηρίζεται από φιλοπολεμική διάθεση-, σε μία λογική ότι εκτίμησε ότι μπορεί πράγματι να υπάρξει κάποια πολεμική αναμέτρηση. Εγώ διαφωνώ με την άποψή του αυτή, αλλά σέβομαι ότι τη λέει ο συγκεκριμένος, τον οποίο τον υπολείπομαι έτσι κι αλλιώς πολύ. Ο άνθρωπος το είπε με πολύ συγκεκριμένη στόχευση και λογική για το τι μπορεί να συμβεί όσο δεν υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας, για το πώς μια προβοκάτσια ή ένα λάθος ανθρώπινο μπορεί να οδηγήσει σε κάτι χειρότερο. Και στην τελική ανάλυση είναι ένα μήνυμα αποτροπής. Τα τουρκικά μέσα το πήραν και το παραποίησαν, εμφανίζοντάς το ότι η Ελλάδα προετοιμάζει πόλεμο, άρα να η απόδειξη ότι η Ελλάδα είναι επιθετική δύναμη δήθεν σε βάρος της Τουρκίας.
»Όλο αυτό το κλίμα, το περιβάλλον το νοσηρό, όπου η Ελλάδα εμφανίζεται ως μια επιθετική δύναμη είτε ικανοποιώντας τρίτες δυνάμεις που θέλουν να αποσταθεροποιήσουν το καθεστώς Ερντογάν, ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα, αλλά προφανώς λόγω της επανάληψης σε καθημερινή βάση στον τουρκικό δημόσιο διάλογο έχει αρχίσει να αφήνει ένα αποτύπωμα. Και αυτό είναι πάρα πολύ αρνητικό διότι αν συνεχιστεί -και φοβάμαι ότι μέχρι τις εκλογές με κάποιο τρόπο θα βρει ο Ερντογάν για να το συνεχίσει- δηλητηριάζεται τόσο πολύ το τουρκικό ακροατήριο, όπου την επομένη των εκλογών θα είναι δύσκολο να διαμορφωθούν οι συνθήκες εκείνες οι κοινωνικές για να καθίσουν οι δύο χώρες ξανά στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Γιατί αυτό κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει. Το θέμα είναι αν θα γίνει πριν από πόλεμο ή μετά από πόλεμο. Δεν θα είναι εύκολο αυτό εφόσον η τουρκική κοινή γνώμη δηλητηριάζεται σε καθημερινή βάση και βομβαρδίζεται με αρνητικές ειδήσεις και μάλιστα παραποιημένες που δήθεν προέρχονται από την Ελλάδα και εμφανίζουν τους Έλληνες πολεμοχαρείς».
Σημείο καμπής το ‘Μητσοτάκης γιοκ’ του Ερντογάν
Υπενθυμίζοντας προηγούμενες προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια, ο κ. Φίλης εκτιμά ότι σημείο καμπής τους τελευταίους μήνες συνιστά «το περίφημο ‘Μητσοτάκης γιοκ’ του Ερντογάν».
«Θεωρώ ότι το σημείο καμπής, τουλάχιστον από ότι φαίνεται τους τελευταίους σχεδόν τέσσερις μήνες, είναι το περίφημο ‘Μητσοτάκης γιοκ’ του Ερντογάν. Μέχρι τότε είχαν προηγηθεί το τουρκολιβυκό σύμφωνο, οι σεισμικές έρευνες του Oruc Reis, πιο πριν η απόπειρα εισβολής 20-30.000 προσφύγων-μεταναστών στην ελληνική επικράτεια, στον Έβρο. Είχαν υπάρξει πολύ σοβαρά θέματα τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια στις σχέσεις μας, τα οποία είχαν επιδεινώσει την κατάσταση και είχαν επιβαρύνει το κλίμα. Θυμίζω όμως ότι μετά το Oruc Reis, τον Ιανουάριο του ’21, εκεί είχαμε πάλι διερευνητικές επαφές χωρίς κάποια ιδιαίτερη επιτυχία, κανείς δεν το περίμενε άλλωστε. Αποδείχτηκε ότι ακόμα και αυτές οι διερευνητικές ήταν μια προσπάθεια της Τουρκίας να δημιουργήσει μια ψευδαίσθηση ότι βρισκόταν σε μια επαναφορά κανονικότητας με την Ελλάδα, ότι ‘κοιτάξτε εμείς συνομιλούμε’. Οι διερευνητικές δεν είναι διάλογος, είναι προθάλαμος διαλόγου. Αυτό στην ουσία όμως, ή κάτω από τα ραντάρ, δούλευε σε άλλα επίπεδα. Και προφανώς δεν επιθυμούσε την αποκατάσταση των σχέσεων.
»Αυτό δε που ακούγεται από πλευρά Τουρκίας ότι έχει υπάρξει κάποια συμφωνία ανάμεσα σε Ερντογάν-Μητσοτάκη στο τελευταίο ταξίδι του Έλληνα πρωθυπουργού στην Κωνσταντινούπολη, η οποία δεν τηρήθηκε και εν συνεχεία είχαμε την ομιλία του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο και εξαιτίας αυτού ακυρώθηκαν τα πάντα, εγώ για να είμαι ειλικρινής δεν το ‘αγοράζω’. Θα ήθελα να μάθω τι είναι αυτό το οποίο διεμήφθη ανάμεσα στους δύο ηγέτες, προφανώς υπάρχουν και πράγματα απόρρητα, αλλά θα ήθελα να υπάρχει μια ενημέρωση, όχι δική μου, των Ελλήνων πολιτών. Τι είναι αυτό το οποίο ισχυρίζεται η Τουρκία ότι αποφασίστηκε. Αλλά ανεξάρτητα από αυτό δεν μπορεί κανείς να ρίχνει τις ευθύνες στην ελληνική πλευρά για το γεγονός ότι η Τουρκία και ο Ερντογάν αποφάσισε να τραβήξει μία γραμμή και ουσιαστικά μετά το ‘Μητσοτάκης γιοκ’ να ακολουθείται – γιατί είναι προφανές ότι είναι συντονισμένη και ειδικά σχεδιασμένη πλέον- αυτή η τακτική της έντασης με την Ελλάδα».
Μπορεί να υπάρξει θερμό επεισόδιο;
Ερωτηθείς για το πόσο πιθανό είναι να προκύψει κάποιο θερμό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών, ο κ. Φίλης υπογραμμίζει τα εξής:
«Η τακτική αυτή θα μείνει στο ρητορικό επίπεδο, δεν έχει περάσει στο πεδίο. Αυτή την ώρα που μιλάμε, σήμερα, δεν υπάρχουν κινήσεις από πλευράς Τουρκίας γιατί προφανώς αν κάποιος προετοιμάζει κάτι, αυτή η προετοιμασία μπορεί να έρχεται σε γνώση. Δεν υπάρχει κάποια κίνηση από πλευράς Τουρκίας, ούτε θεωρώ ότι η Τουρκία προτίθεται να αιφνιδιάσει την Ελλάδα κάνοντας κάποια θεαματική μη αναμενόμενη διαβάθμιση του τουρκικού πεδίου.
»Είναι πιθανό να υπάρξει ένα κεντρικά σχεδιασμένο θερμό επεισόδιο, πολλώ δε μάλλον μια πολεμική σύρραξη ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, θέλω σε αυτό να είμαι καθαρός. Όμως, δύο στοιχεία εδώ, πρώτον η προβοκάτσια, το ανθρώπινο λάθος, ένας θερμοκέφαλος που θέλει να δείξει την προσήλωσή του στο καθεστώς Ερντογάν, που θέλει να υπερθεματίσει πάνω στην επιθετική ατζέντα που ακολουθεί αυτή τη στιγμή ο Τούρκος πρόεδρος. Μπορεί εφόσον δεν υπάρχουν και οι δίαυλοι επικοινωνίας, να ξεκινήσει κάτι μικρό, -βλέπετε αυτό με τις ακταιωρούς ας πούμε ή κάτι άλλο- και να μεγαλώσει γρήγορα, χωρίς να προλάβουν οι υπουργοί, οι άτυποι δίαυλοι επικοινωνίας η οποία αυτή δεν υφίσταται, να επέμβουν εγκαίρως.
»Και το δεύτερο είναι ότι σε αυτά που μας έχει προϊδεάσει η Τουρκία, εγώ θεωρώ ότι –όπως είχαμε πει την προηγούμενη φορά– το μεταναστευτικό είναι το ένα, η αποστρατικοποίηση και η ενέργεια».
Εξ αυτών, το ενεργειακό είναι όπως λέει το κομμάτι το οποίο τον απασχολεί περισσότερο.
«Ο Ερντογάν, επειδή το 2023 είναι έτος ορόσημο γι’ αυτόν έτσι και αλλιώς ανεξάρτητα από τις εκλογές, θεωρώ ότι στο κομμάτι της ενέργειας, ειδικά στη Μεσόγειο, θέλει να κάνει και προβολή ισχύος εκτός από το να πει στο εγχώριο ακροατήριο της Τουρκίας ότι εμείς εδώ πέρα προσπαθούμε να απεξαρτηθούμε ενεργειακά από τις εισαγωγές και να έχουμε πρόσβαση σε πηγές σε διάφορα σημεία. Δεν εμπιστεύομαι όσους λένε ότι ο χρόνος έχει παγώσει ή ότι οι Αμερικανοί προσπαθούν να παγώσουν το χρόνο ώστε να μην γίνει καμία ενέργεια και στην περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Θεωρώ ότι ακόμα και αν οι Αμερικανοί το έχουν αυτό στο μυαλό τους, δεν είμαι βέβαιος ότι οι Τούρκοι θα το σεβαστούν», καταλήγει.
cnn.gr
