Ο Φρανκ Γκέρι, σταρ-αρχιτέκτονας και δημιουργική δύναμη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών. Αναδρομή στην πολυδιάστατη και επιδραστική καριέρα του
Ο αμερικανο-καναδός αρχιτέκτονας Φρανκ Γκέρι, που πέθανε την Παρασκευή στα 96 του, είναι ένας από τους ελάχιστους του επαγγέλματος που απέκτησαν πραγματικό status «σούπερ σταρ», χάρη σε εμβληματικά κτίρια όπως το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στο Μπιλμπάο της Ισπανίας και η Αίθουσα Συναυλιών Walt Disney στο Λος Άντζελες.
Τα έργα-ορόσημα που αφήνει πίσω του μαρτυρούν την τόλμη και τη δημιουργική του ιδιοφυΐα, στοιχεία που σφράγισαν, ακόμη και επαναπροσδιόρισαν, την ιστορία της αρχιτεκτονικής. Στα χέρια του Γκέρι, η αρχιτεκτονική συναντά την τέχνη σε ένα καινοτόμο, ανορθόδοξο υβρίδιο που επηρέασε βαθιά τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και την έκανε πιο προσιτή στο ευρύ κοινό.
Μια διεθνής καριέρα
Ο Φρανκ Όουεν Γκόλντμπεργκ, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στο Τορόντο στις 28 Φεβρουαρίου 1929, σε οικογένεια εβραϊκής καταγωγής που μετακόμισε στις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Πολύ πριν αποκτήσει τον δικό του χαρακτήρα σε επεισόδιο των Simpsons, σπούδαζε αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, από όπου αποφοίτησε το 1954. Την ίδια περίοδο άλλαξε το όνομά του σε Gehry, για να προστατευτεί από τον αντισημιτισμό. Αργότερα κατατάχθηκε στον αμερικανικό στρατό, ενώ ταυτόχρονα παρακολουθούσε μαθήματα πολεοδομίας στο Χάρβαρντ.
Η καριέρα του ξεκίνησε στο γραφείο του Βίκτορ Γκρούν, του αρχιτέκτονα πίσω από την ιδέα των malls στο Λος Άντζελες. Αργότερα εργάστηκε στο Παρίσι για τον Αντρέ Ρεμοντέ και επέστρεψε στην Καλιφόρνια, όπου άνοιξε το δικό του γραφείο στις αρχές της δεκαετίας του 1960.
Καινοτόμες δημιουργίες
Τη δεκαετία του 1970 και του 1980 άρχισε η μακρά περίοδος ρηξικέλευθων αρχιτεκτονικών πειραματισμών. Σε στενή επαφή με την καλιφορνέζικη πρωτοπορία, ο Γκέρι επινόησε νέες αρχές σχεδιασμού και αξιοποίησε τις τότε πρωτοεμφανιζόμενες τεχνολογίες ψηφιακής μοντελοποίησης, τεχνικές που θα γίνονταν κεντρικές στο έργο του. Το πιο διάσημο έργο της περιόδου αυτής είναι ίσως το ίδιο του το σπίτι στη Σάντα Μόνικα. Εκεί συμπυκνώνεται ολόκληρη η δημιουργική του φιλοσοφία: υλικά αποδομημένα από τη συμβατική τους χρήση και ανυψωμένα σε καλλιτεχνική έκφραση, χαρακτηριστικά το συρματόπλεγμα που περιβάλλει την οροφή.
Η υπέρτατη αναγνώριση
Το 1989 τιμήθηκε με το Pritzker Prize, τη σημαντικότερη διεθνή διάκριση στην αρχιτεκτονική. Τρία χρόνια πριν το τέλος του αιώνα, το επαναστατικό Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στο Μπιλμπάο εγκαινιάστηκε στην Ισπανία, χαρίζοντάς του παγκόσμια φήμη. Το κτίριο, με το κυματιστό, ιχθυόμορφο σχήμα του, σήμα κατατεθέν του Γκέρι, είναι κατασκευασμένο από ασβεστόλιθο, γυαλί και τιτάνιες καμπύλες που αντανακλούν το φως. Ο Αμερικανός αρχιτέκτονας Φίλιπ Τζόνσον το χαρακτήρισε «το σημαντικότερο κτίριο της εποχής μας».
Το μνημείο αυτό αναζωογόνησε το Μπιλμπάο, προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες. Έτσι γεννήθηκε και ο όρος «Φαινόμενο Μπιλμπάο», που περιγράφει την ικανότητα ενός αρχιτεκτονικού έργου να μεταμορφώνει ολόκληρη πόλη. Ο Γκέρι συνέχισε με ακόμη πιο εντυπωσιακά έργα: την Walt Disney Concert Hall στο Λος Άντζελες (2003), τον ουρανοξύστη 8 Spruce Street στη Νέα Υόρκη (2011), το Fondation Louis Vuitton στο Παρίσι (2014). Το 2018 ολοκλήρωσε και την κατασκευή των νέων κεντρικών της Facebook στη Silicon Valley.
Η πολύπλοκη τέχνη της καμπύλης
Τα σχέδια του Φρανκ Γκέρι χαρακτηρίζονται από πρωτοφανή τεχνική πολυπλοκότητα, εφικτή χάρη στη μαζική χρήση ψηφιακών υπολογισμών. Για πολλά χρόνια, οι κυκλικές, καμπύλες μορφές ήταν «απαγορευμένες» στην αρχιτεκτονική, θεωρούνταν ασύμβατες με την αρμονία, οικονομικά ασύμφορες και δύσκολες για τους μηχανικούς.
Ο Γκέρι αξιοποίησε στο έπακρο τις δυνατότητες της ψηφιακής προσομοίωσης, φτάνοντας στο σημείο να αμφισβητήσει τα ίδια τα θεμέλια του κτιρίου: τη στέγη, την πρόσοψη, τις ορθογώνιες γραμμές. Ίσως έφτασε στα άκρα αυτής της προσέγγισης με την Κλινική Lou Ruvo (2010) στο Κλίβελαντ των ΗΠΑ, ένα κτίριο όπου οι προσόψεις και τα παράθυρα μοιάζουν να καταρρέουν σε αλλεπάλληλες καμπυλώσεις. Ένα έργο με χιούμορ, χαρακτηριστικό στοιχείο του, για μια κλινική αφιερωμένη σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις.
Διαβάστε ακόμα
Νεσχάν Μουλαζίμ: Η μάχη με τις αποβολές, η σπάνια οστεοπόρωση κύησης και οι κολλητές φίλες που τελικά αποδείχθηκαν λάθος
Βίκυ Βολιώτη: Το σημείωμα που της άφησε ο πατέρας της όταν έφυγε από τη ζωή και πώς την οδήγησε να πάρει το πτυχίο της στα 54
Τάσος Ξιαρχό: Αποκαλύπτει όσα δεν ξέραμε για τη ρήξη με την Κόνι Μεταξά – Ζήλια, πίεσεις και το παρασκήνιο της Eurovision
womenonly.gr
