Ο ύπνος παίζει καθοριστικό ρόλο στην εδραίωση της μνήμης. Μπορεί να θεωρούμε τον ύπνο ως ένα διάστημα ανάπαυσης, για τον εγκέφαλό μας δεν είναι καθόλου ανενεργός. Κατά τη διάρκεια διαφόρων σταδίων του ύπνου, ειδικά κατά τη διάρκεια του REM (rapid eye movement) ύπνου και του ύπνου βαθιάς ύφεσης (βαθύς ύπνος), ο εγκέφαλος επεξεργάζεται ενεργά και μεταφέρει πληροφορίες από τη βραχυπρόθεσμη μνήμη στη μακροπρόθεσμη μνήμη. Αυτό μας επιτρέπει να θυμόμαστε και να χρησιμοποιούμε αυτές τις πληροφορίες αργότερα.
Ο ύπνος δεν συμβάλλει μόνο στη διατήρηση των αναμνήσεων, αλλά μπορεί, επίσης, να τις ενισχύσει. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Exeter υποστηρίζουν ότι ο εγκέφαλος μπορεί να επεξεργαστεί πληροφορίες και αναμνήσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου εξασκώντας δεξιότητες που μαθαίνει κάποιος ενώ είναι ξύπνιος.
Σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο Journal of Sleep Research, η εδραίωση και ενίσχυση της μνήμης είναι μια κρίσιμη νευρολογική διαδικασία που εξασφαλίζει τις αναμνήσεις μας για μακροπρόθεσμη αποθήκευση.
Αντίθετα, η έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του εγκεφάλου να καταστείλει τις ανεπιθύμητες αναμνήσεις και τις ενοχλητικές σκέψεις.
Τι συμβαίνει στις αναμνήσεις μας όταν δεν κοιμόμαστε επαρκώς
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Γιορκ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας, μελέτησαν σαρώσεις λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) για να διερευνήσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα 85 υγιών ενηλίκων και παρατήρησαν πως η έλλειψη ύπνου παρεμβαίνει στην ικανότητα της προμετωπιαίας περιοχής του εγκεφάλου να περιορίζει την ανάκτηση αναμνήσεων που διαφορετικά θα είχε καταστείλει.
H μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences αναδεικνύει τη σύνδεση μεταξύ της έλλειψης ύπνου και της μειωμένης ικανότητας καταστολής των ενοχλητικών σκέψεων και αναμνήσεων.
Η ερευνητική ομάδα είδαν, επίσης, πως τα άτομα που κοιμήθηκαν επαρκώς παρουσίασαν αυξημένη ικανότητα ενεργοποίησης του δεξιού ραχιαίου προμετωπιαίου φλοιού κατά τη διάρκεια της άσκησης καταστολής της μνήμης. Αυτό υποδηλώνει έναν πιθανό ρόλο του ύπνου REM στην αποκατάσταση εγκεφαλικών μηχανισμών που μπορούν να βοηθήσουν στην αποτροπή της ανάκλησης ανεπιθύμητων αναμνήσεων.
«Τα ευρήματα αυτά είναι πολύ σημαντικά για την κατανόηση των θεμάτων ψυχικής υγείας καθώς είναι καλά τεκμηριωμένο ότι όσοι πάσχουν από άγχος, κατάθλιψη ή μετατραυματικό στρες, αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον ύπνο τους», εξηγούν οι συγγραφείς της μελέτης.
«Τώρα που έχουμε καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών του εγκεφάλου που μπορούν να μας βοηθήσουν να περιορίσουμε τις αρνητικές αναμνήσεις και σκέψεις, μπορούμε ίσως να εργαστούμε σε πιο στοχευμένες και συμπεριφορικές θεραπείες που βοηθούν στη βελτίωση του ύπνου και ως αποτέλεσμα υποστηρίζουν τον εγκέφαλο να κάνει αυτό που έχει τόσο έξυπνα προσαρμοστεί να κάνει, επιτρέποντάς μας να ζήσουμε πνευματικά εύρυθμες ζωές», προσθέτουν.
vita.gr